DÜNYADA VEREM HASTALIĞININ DURUMU
- Tüberküloz halen dünya genelinde önemli bir sağlık problemidir.
- Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri verem mikrobu ile enfektedir. Bu insanların %10’unun yaşamlarının bir döneminde vereme yakalanma ihtimali vardır.
- Tüberküloz erkeklerde kadınlardan daha sık görülmektedir ve çoğunlukla ekonomik olarak üretken yaş grubundaki erişkinleri tutmaktadır.
- Tüberküloz, enfeksiyon hastalıklarından ölümlerde HIV’den sonra ikinci en önemli ölüm nedenidir. Tedavi edilmezse tüberkülozlu hastalarda ölüm oranı yüksektir. Yapılan çalışmalarda tedavi edilmeyen balgam yayması pozitif olan akciğer TB olgularının %70’inin 10 yıl içinde hayatını kaybettiği saptanmıştır.
· Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) “Küresel Tüberküloz 2013 Raporu”na göre dünya genelinde tüberküloz insidans, prevalans ve mortalite hızları düşmektedir. Buna rağmen küresel TB yükü halen çok yüksektir. 2012 yılında 8,6 milyon yeni vaka ve 1,3 milyon TB’den ölüm olduğu hesaplanmıştır. Ölümlerin 320 000’i HIV pozitif tüberküloz hastalarıdır.
- Dünyadaki TB vakalarının yaklaşık %40’ı Hindistan ve Çin’de bulunmaktadır.
· Dünyada 2012 yılında tespit edilen TB vakalarının %29’u Güneydoğu Asya, %27’si Afrika ve %19’u Batı Pasifik bölgelerindedir. Bu vakaların %38’i iki ülkededir (%26 Hindistan, %12’si Çin).
· TB olgularının %80’i yüksek TB yüküne sahip 22 ülkede bulunmaktadır (Afganistan, Bangladeş, Brezilya, Çin, Endonezya, Etiyopya, Filipinler, Güney Afrika, Hindistan, Kamboçya, Kenya, Kongo Cumhuriyeti, Mozambik, Myanmar, Nijerya, Pakistan, Rusya Federasyonu, Tanzanya, Tayland, Uganda, Vietnam ve Zimbabve).
Tablo 1. DSÖ Bölgelerine Göre Tahmini TB Hastalık Yükü, 2012
BÖLGE
|
İnsidans (100.000'de)
|
Nokta Prevalans (100.000'de)
|
Mortalite (100.000'de)
|
Afrika Bölgesi
|
255
|
303
|
26
|
Güney Doğu Asya Bölgesi
|
187
|
264
|
25
|
Doğu Akdeniz Bölgesi
|
109
|
180
|
16
|
Batı Pasifik Bölgesi
|
87
|
128
|
5,8
|
Avrupa Bölgesi
|
40
|
56
|
3,9
|
* TÜRKİYE
|
22
|
23
|
0,52
|
Amerika Bölgesi
|
29
|
40
|
1,9
|
DÜNYA GENELİ
|
122
|
169
|
13
|
* Türkiye Dünya Sağlık Örgütü’nün Avrupa Bölgesinde yer almaktadır.
- Türkiye 53 ülkeden oluşan DSÖ Avrupa Bölgesinde yer almaktadır. Avrupa Bölgesinde insidans hızı ortalaması yüz binde 40’tır.
- Türkiye’nin 2012 yılı TB nokta prevalans hızı yüz binde 23, insidans hızı yüz binde 22, mortalite hızı yüz binde 0,52 ve vaka bulma hızı yüzde 87’dir.
Tablo 2. DSÖ Bölgelerine Göre TB Vaka Bulma Hızları ve Tedavi Başarıları
BÖLGE
|
Vaka Bulma Hızı (%) (2012)
|
Yeni Yayma (+) Olgularda Tedavi Başarısı (%) (2011)
|
Önceden Tedavi Görmüş Olgularda Tedavi Başarısı (%) (2011)
|
Afrika Bölgesi
|
59
|
82
|
68
|
Güney Doğu Asya Bölgesi
|
62
|
89
|
75
|
Doğu Akdeniz Bölgesi
|
63
|
88
|
74
|
Batı Pasifik Bölgesi
|
85
|
94
|
86
|
Avrupa Bölgesi
|
79
|
66
|
47
|
*TÜRKİYE
|
87
|
90
|
68
|
Amerika Bölgesi
|
79
|
78
|
51
|
DÜNYA GENELİ
|
67
|
87
|
72
|
TÜRKİYE’DE VEREM HASTALIĞININ DURUMU
- Türkiye’de yeni tespit edilen verem hastası sayısı her yıl ortalama %6-7 oranında azalmaktadır.
Tablo 3. Yıllara Göre Toplam ve Yeni TB Olgu Sayıları ve Olgu Hızları, 2005-2012
Yıllar
|
Yeni TB Olguları
|
Toplam TB Olguları
| ||||
Yeni Olgu Sayısı
|
Yeni Olgu hızı (100.000 nüfusta)
|
Olgu hızındaki yıllık değişim (%)
|
Toplam Olgu Sayısı
|
Toplam Olgu hızı (100.000 nüfusta)
|
Olgu hızındaki yıllık değişim (%)
| |
2005
|
18.753
|
26,0
|
20.535
|
28,5
| ||
2006
|
18.544
|
25,4
|
-2,3
|
20.526
|
28,1
|
-1,4
|
2007
|
17.781
|
25,2
|
-0,9
|
19.694
|
27,9
|
-0,7
|
2008
|
16.760
|
23,4
|
-7,0
|
18.452
|
25,8
|
-7,5
|
2009
|
15.943
|
22,0
|
-6,2
|
17.402
|
24,0
|
-7,0
|
2010
|
15.183
|
20,6
|
-6,3
|
16.551
|
22,5
|
-6,4
|
2011
|
14.417
|
19,3
|
-6,3
|
15.679
|
21,0
|
-6,5
|
2012
|
13.535
|
17,9
|
-7,2
|
14.691
|
19,4
|
-7,4
|
- 2012 yılında verem savaşı dispanserlerine kayıtlı toplam TB vaka sayısı 14.691’dir. Hastaların 4.696’sı (%32) İstanbul’dadır.
- 2012 yılı TB hastaların %92’si (13.535 kişi) yeni TB olgusu, %8’i (1.156 kişi) önceden tedavi görmüş olgulardır.
- Toplam 14.691 hastanın 8.727’si (%59) erkek, 5.964’ü (%41) kadındır.
- Hastaların %1,8’i (261 kişi) yabancı ülke doğumlu hastadır.
· Hastaların 9.391’inde (%64) akciğer tüberkülozu varken, 5.300’ünde (%36) akciğer dışındaki organlar (lenf bezleri, plevra, kemik, böbrek, beyin vb.) tutulmuştur.
.jpg)
